Werkgevers in Nederland hebben steeds vaker te maken met werknemers in financiële problemen. Volgens onderzoek van Nibud hebben in 2017 62% van de werkgevers in Nederland werknemers met financiële problemen in dienst gehad. Het aantal is stijgend. Financiële problemen van werknemers zijn van grote invloed op de werkgever. Toch kiest de meerderheid van de werkgevers ervoor om reactief met financiële problemen om te gaan in plaats van preventief.
Veel werkgevers komen er pas achter dat hun werknemer in financiële problemen zit wanneer de eerste loonbeslagen binnenkomen. De werkgever is dan verplicht om een deel van het loon in te houden en over te maken naar de beslaglegger. Voordat een loonbeslag opgelegd wordt, heeft de werknemer al betalingsherinneringen en aanmaningen gekregen. Tijd waarin de werknemer, eventueel samen met de werkgever, actie zou kunnen nemen om een loonbeslag te voorkomen.
Wist je dat: Er twee soorten loonbeslagen zijn: loonbeslagen van overheidsinstanties en loonbeslagen via andere partijen. Bij loonbeslagen van een overheidsinstantie kun je denken aan een beslag van CAK (vanwege het niet betalen van de zorgverzekering) of LBIO (vanwege het niet betalen van alimentatie). Overige loonbeslagen worden opgelegd door deurwaarders. Deurwaarders sturen in eerste instantie een informatieverzoek. Dit informatieverzoek is een vragenlijst waarin je als werkgever diverse gegevens van jouw werknemer moet doorgeven, zoals het salaris en of er al andere loonbeslagen opgelegd zijn. Belangrijk: Loonbeslagen van overheidsinstanties hebben altijd prioriteit bij het aflossen.
Werkgevers weten meestal niet hoelang de werknemer op het moment van het eerste loonbeslag al in financiële problemen zat. Vaak wordt deze periode door werkgevers geschat op rond 8 maanden. Uit onderzoek blijkt echter dat er bij de meeste werknemers meerdere jaren liggen tussen de eerste financiële problemen en het moment waarop zij daadwerkelijk hulp zoeken. Veel tijd dus die de werkgever zou kunnen benutten om preventief aan de slag te gaan door financiële gezondheid te bevorderen.
Hiervoor is het van belang om te weten welke indicaties er zijn voor financiële problemen. De belangrijkste zijn de volgende:
Als werkgever is het belangrijk om zich ervan bewust te zijn dat deze indicaties niet per definitie betekenen dat de werknemer financiële problemen heeft en er aan de andere kant ook andere (of nauwelijks) indicaties kunnen zijn.
Voor de werkgever betekenen financiële problemen altijd extra kosten. Volgens onderzoek van Nibud kost een loonbeslag een bedrijf gemiddeld € 13.000,- per jaar. Dit bedrag komt tot stand door diverse omstandigheden. Zo is een werkgever gemiddeld 3 uur bezig met het verwerken van een loonbeslag, waaronder het invullen van vragenlijsten, contact met de beslaglegger en het daadwerkelijk toepassen van het loonbeslag.
Daarnaast hebben financiële problemen invloed op de prestatie van de werknemer. Zij zijn gemiddeld 7 dagen vaker ziek per jaar dan financieel gezonde werknemers. Ook zorgen lagere stressbestendigheid en concentratieproblemen ervoor dat de werknemer rond 20% minder productief is dan collega’s zonder financiële problemen. In extreme situaties kunnen financiële problemen zelfs leiden tot fraude of diefstal.
Het belangrijkste is om met de werknemer in gesprek te gaan. Werknemers zoeken vaak niet vanzelf hulp bij de werkgever omdat zij bang zijn dat de werkgever financiële problemen beschouwd als een reden voor ontslag. Uiteraard wordt er niet van de werkgever verwacht dat hij alle financiële problemen van de werknemer oplost, maar hij heeft diverse mogelijkheden om de werknemer te ondersteunen en op de goede weg te helpen
Een belangrijke stap hierin is het doorverwijzen naar de juiste hulp.
Voor werknemers is het vaak een hoge drempel om deze stap te zetten. Als werkgever kun je de werknemer helpen met het nemen van deze stap. Er zijn diverse plekken waar de werknemer hulp kan zoeken. Zo kan er een budgetcoach ingeschakeld worden en kan de werknemer hulp zoeken bij de gemeente, vrijwilligersorganisaties of bedrijven zoals de Nederlandse Schuldroute.
Er zijn ook diverse zaken die de werkgever binnen het bedrijf kan toepassen. Deze hebben wel vaak te maken met extra kosten. Gezien de hoogte van de extra kosten die ontstaan bij financiële problemen en specifiek loonbeslagen, is het voor de werkgever echter zeker interessant om hier alsnog in te investeren. Zaken die direct van invloed zijn op het salaris van de werknemer, zijn onder andere inflatiecorrecties en eenmalige uitkeringen. Ook kan de werkgever gebruik maken van de vrije ruimte uit de werkkostenregeling om de werknemer onbelast een extraatje te geven. Dat kan een extraatje in geld zijn, maar het kan bijv. ook een telefoon, energiecompensatie of een fiets zijn.
Wist je dat: Indien de werknemer gebruik wil maken van schuldhulpverlening, mag hij een auto van de zaak niet privé gebruiken. Er mag dus geen bijtelling toegepast worden op de loonstrook. Aangezien de werknemer maar één keer per kalenderjaar kan kiezen of hij de auto van de zaak privé wil gebruiken, is dit een belangrijke aandachtspunt om met de werknemer te bespreken.
Voor de werknemer die parttime werkt, is het mogelijk om zijn contracturen uit te breiden zodat hij meer inkomen heeft. Voor de werknemer die al fulltime werkt, kan de werkgever aanbieden dat hij incidenteel overwerkt. Het is dan wel van belang om goed erop te letten dat de werknemer voldoende rustmomenten heeft. Financiële problemen leiden vaak tot piekeren wat slaapproblemen met zich mee kan brengen. Door extra te werken heeft de werknemer minder rustmomenten wat kan leiden tot minder slaap en meer concentratieproblemen.
Bij loonbeslagen met kleinere bedragen kan het interessant zijn als de werknemer een aantal bovenwettelijke vakantiedagen laat uitbetalen om zo sneller van het loonbeslag af te komen.
Een mogelijkheid op langer termijn is om de werknemer een opleiding aan te bieden en hiervoor de studiekosten te betalen. Door een hogere kwalificatie kan de werknemer waarschijnlijk een hoger salaris krijgen waardoor het inkomen stijgt en de financiële druk verlaagd kan worden.
Steeds meer werkgevers hebben te maken met werknemers in financiële problemen. Dit kan van grote (financiële) invloed zijn op het bedrijf. Voor de werkgever is het daarom verstandig om zo vroeg mogelijk in te spelen op de financiële problemen. Er zijn verschillende indicaties van financiële problemen voor de werkgever zoals het aanvragen van een lening of voorschot door de werknemer, hoger ziekteverzuim of concentratieproblemen. Wanneer de werknemer in financiële problemen zit, is het belangrijk om in gesprek te gaan met elkaar en in gesprek te blijven. Als werkgever kun je de werknemer helpen met het verlagen van de drempel om hulp te zoeken bij externe partijen en kun je samen kijken naar mogelijkheden die het bedrijf de werknemer kan bieden (bijv. extra werken of opleidingsmogelijkheden).